Bong gân cổ chân là tình trạng dây chằng ở khớp cổ chân bị giãn hoặc rách do chấn thương. Dây chằng là những mô liên kết giúp giữ các xương trong khớp với nhau. Khi dây chằng bị tổn thương, khớp cổ chân sẽ bị mất ổn định và dễ bị tổn thương thêm.

Nguyên nhân gây bong gân cổ chân là gì?

Nguyên nhân gây bong gân thường là do chấn thương đột ngột, chẳng hạn như:

• Chấn thương khi tiếp đất bằng một chân sau khi nhảy hoặc xoay người.
• Chấn thương khi đi bộ hoặc tập thể dục trên bề mặt không bằng phẳng.
• Bị giẫm vào chân.

Bên cạnh đó, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bao gồm:

• Tuổi cao
• Thừa cân hoặc béo phì
• Thiếu sức mạnh cơ bắp
• Đi giày không phù hợp
• Tập luyện thể thao quá sức

Bong gân có thể được phân loại thành ba mức độ, dựa trên mức độ tổn thương dây chằng:

• Mức độ 1: Dây chằng bị giãn nhưng không rách.
• Mức độ 2: Dây chằng bị rách một phần.
• Mức độ 3: Dây chằng bị rách hoàn toàn.

Bong gân cổ chân mức độ 1 thường chỉ gây đau nhẹ và sưng nhẹ. Bong gân mức độ 2 và 3 thường gây đau dữ dội hơn và có thể kèm theo sưng, bầm tím, khó đi lại.

Triệu chứng của bong gân cổ chân là gì?

Triệu chứng thường xuất hiện ngay sau khi chấn thương, bao gồm:

• Đau đớn: Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Đau có thể từ nhẹ đến dữ dội, tùy thuộc vào mức độ tổn thương dây chằng.
• Sưng: Sưng thường xuất hiện ở vùng cổ chân bị chấn thương. Sưng có thể khiến cổ chân trông to hơn bình thường.
• Bầm tím: Bầm tím có thể xuất hiện ở vùng cổ chân bị chấn thương trong vòng vài ngày sau khi chấn thương.
• Khó đi lại: Khó đi lại là triệu chứng thường gặp ở bong gân mức độ 2 và 3.

Ngoài ra, một số người có thể gặp các triệu chứng khác, bao gồm:

• Mất cảm giác ở cổ chân
• Chảy máu ở vùng cổ chân
• Khó xoay cổ chân

Làm thế nào bác sĩ có thể chẩn đoán bong gân cổ chân?

Chẩn đoán bong gân thường dựa trên tiền sử chấn thương và khám lâm sàng. Bác sĩ sẽ hỏi bạn về cách bạn bị chấn thương và các triệu chứng của bạn. Bác sĩ cũng sẽ kiểm tra cổ chân của bạn để đánh giá mức độ sưng, bầm tím và đau.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang để loại trừ gãy xương. Chụp X-quang có thể giúp bác sĩ xác định xem có bất kỳ tổn thương xương nào hay không. Tuy nhiên, chụp X-quang không thể phát hiện được các tổn thương dây chằng nhỏ.

Các phương pháp điều trị bong gân cổ chân là gì?

Bong gân cổ chân thường được điều trị bằng phương pháp bảo tồn, bao gồm nghỉ ngơi, chườm đá, băng ép và nâng cao chân. Phương pháp này được sử dụng để giúp giảm đau, sưng và viêm.

• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là phương pháp quan trọng nhất trong điều trị bong gân. Bạn nên hạn chế đi lại trên chân bị chấn thương và tránh các hoạt động có thể làm tổn thương thêm dây chằng.
• Chườm đá: Chườm đá là phương pháp giúp giảm đau và sưng hiệu quả. Bạn nên chườm đá lên vùng cổ chân bị chấn thương trong 20 phút, mỗi 2-3 giờ một lần, trong 2-3 ngày đầu tiên sau chấn thương.
• Băng ép: Băng ép giúp giảm sưng và ổn định khớp cổ chân. Bạn có thể sử dụng băng thun hoặc băng y tế để băng ép cổ chân.
• Nâng cao chân: Nâng cao chân giúp giảm sưng và giảm áp lực lên khớp cổ chân. Bạn nên nâng cao chân cao hơn tim khi nghỉ ngơi.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Các loại thuốc giảm đau phổ biến bao gồm ibuprofen, naproxen và acetaminophen.

Trong trường hợp bong gân mức độ nặng, bác sĩ có thể chỉ định vật lý trị liệu để giúp phục hồi chức năng của khớp cổ chân. Vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường sức mạnh và độ linh hoạt của cơ bắp ở chân, giúp khớp cổ chân trở nên ổn định hơn.

Thời gian lành bong gân cổ chân là bao lâu?

Bong gân mức độ 1 thường chỉ cần 2-3 tuần để phục hồi. Bong gân mức độ 2 và 3 có thể cần 4-6 tuần hoặc lâu hơn để phục hồi.

Trong thời gian phục hồi, bạn nên hạn chế đi lại trên chân bị chấn thương và tránh các hoạt động có thể làm tổn thương thêm dây chằng. Bạn cũng nên chườm đá, băng ép và nâng cao chân để giúp giảm đau, sưng và viêm.

Nếu bạn bị bong gân cổ chân, bạn nên kiên trì thực hiện các phương pháp điều trị bảo tồn. Nếu các triệu chứng không cải thiện sau 2-3 tuần, bạn nên đi khám bác sĩ.

Bong gân cổ chân có tái phát không?

Bong gân cổ chân có thể tái phát, đặc biệt nếu dây chằng không được phục hồi hoàn toàn. Bong gân tái phát thường nghiêm trọng hơn bong gân ban đầu. Dưới đây là một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ tái phát:

• Tiền sử bong gân cổ chân: Những người từng bị bong gân có nguy cơ bị bong gân tái phát cao hơn những người chưa từng bị bong gân.
• Thiếu sức mạnh hoặc độ linh hoạt của cơ bắp ở chân: Cơ bắp ở chân giúp hỗ trợ khớp cổ chân. Cơ bắp yếu hoặc thiếu linh hoạt có thể làm tăng nguy cơ.
• Giày không phù hợp: Giày không phù hợp có thể làm tăng nguy cơ. Giày nên vừa vặn, hỗ trợ tốt và có đế chống trơn trượt.
• Tập thể dục quá sức: Tập thể dục quá sức có thể làm tăng nguy cơ bong gân. Hãy bắt đầu tập thể dục từ từ và tăng dần cường độ và thời gian.

Để giảm nguy cơ bong gân cổ chân tái phát, bạn nên:

• Thực hiện các bài tập tăng cường sức mạnh và độ linh hoạt cho cơ bắp ở chân.
• Chọn giày phù hợp cho các hoạt động của bạn.
• Không tập thể dục quá sức.

Làm thế nào để phòng ngừa bong gân cổ chân?

Dưới đây là một số cách để giúp bạn ngăn ngừa bong gân cổ chân:

• Khởi động kỹ trước khi tập thể dục hoặc chơi thể thao. Khởi động giúp làm nóng cơ bắp và khớp, giúp chúng linh hoạt hơn và giảm nguy cơ chấn thương.
• Chọn giày phù hợp cho các hoạt động của bạn. Giày thể thao nên vừa vặn, hỗ trợ tốt và có đế chống trơn trượt.
• Tăng cường sức mạnh và độ linh hoạt của cơ bắp ở chân. Cơ bắp ở chân giúp hỗ trợ khớp cổ chân. Cơ bắp yếu hoặc thiếu linh hoạt có thể làm tăng nguy cơ bong gân cổ chân.
• Cẩn thận khi đi bộ hoặc chạy trên bề mặt không bằng phẳng. Bề mặt không bằng phẳng có thể khiến bạn dễ bị trượt và ngã.
• Giảm hoặc dừng chơi thể thao khi bạn cảm thấy đau hoặc mệt mỏi. Tập thể dục quá sức có thể làm tăng nguy cơ chấn thương.

Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa này, bạn có thể giúp giảm nguy cơ bị bong gân cổ chân.