DÂY CHẰNG KHỚP GỐI – HỆ THỐNG TRỤ CỘT CỦA VẬN ĐỘNG

Khớp gối là khớp lớn và phức tạp bậc nhất trong cơ thể – vừa phải chống đỡ trọng lượng toàn thân, vừa đảm bảo sự linh hoạt cho từng bước đi, bước chạy, cú xoay người đột ngột.

Để giữ cho khớp gối vận hành trơn tru và ổn định trong mọi hoạt động, cơ thể có một “bộ khung mềm” gọi là dây chằng khớp gối.

Hệ thống dây chằng chính bao gồm:

🔵 1. Dây chằng chéo trước (Anterior Cruciate Ligament – ACL)

Vị trí & vai trò: Nằm sâu trong trung tâm khớp gối, ACL kết nối xương đùi (femur) với xương chày (tibia), kiểm soát chuyển động trượt ra trước và xoay trong của xương chày so với đùi.

Tổn thương điển hình:

• Xảy ra khi chuyển hướng đột ngột, dừng gấp, nhảy – tiếp đất sai tư thế, hoặc xoay người mạnh trong thể thao (bóng đá, cầu lông, bóng rổ…).
• Là dây chằng dễ bị đứt nhất, đặc biệt ở người trẻ và vận động viên.

🔗 Tìm hiểu chi tiết về: Dây chằng chéo trước (ACL)

🟣 2. Dây chằng chéo sau (Posterior Cruciate Ligament – PCL)

Vị trí & vai trò: Cũng nằm trong khớp gối, nhưng chạy theo hướng ngược với ACL. PCL giúp ngăn xương chày trượt ra phía sau, đặc biệt khi gối gập lại.

Tổn thương điển hình:

• Thường gặp trong tai nạn giao thông, đặc biệt là va đập trực tiếp vùng cẳng chân vào bảng điều khiển xe (dashboard injury).
• Mức độ tổn thương có thể nhẹ hơn ACL nhưng dễ bị bỏ sót nếu không thăm khám kỹ.
  🔗 Tìm hiểu chi tiết về PCL

🟢 3. Dây chằng bên trong (Medial Collateral Ligament – MCL)

Vị trí & vai trò: Nằm ở mặt trong gối, MCL giúp chống lại lực ép từ ngoài vào trong, giữ cho gối không bị gập vào trục giữa.

Tổn thương điển hình:

• Rất phổ biến trong các môn thể thao có va chạm (bóng đá, bóng bầu dục).
• MCL thường bị rách riêng lẻ hoặc kết hợp với ACL trong các tổn thương nặng.

🔗 Tìm hiểu chi tiết về MCL

🟡 4. Dây chằng bên ngoài (Lateral Collateral Ligament – LCL)

Vị trí & vai trò: Nằm ở mặt ngoài khớp gối, LCL có nhiệm vụ giữ cho đầu gối không bị bật lệch ra ngoài khi có lực từ trong đánh ra.

Tổn thương điển hình:

• Hiếm gặp hơn so với MCL, nhưng khi tổn thương thường phức tạp hơn, do LCL hay đi kèm với tổn thương của dây chằng chéo sau (PCL), gân cơ và thần kinh.
• Cần đánh giá toàn diện vì tổn thương LCL thường là một phần của “tổn thương góc sau ngoài” (posterolateral corner injuries).

🔗 Tìm hiểu chi tiết về LCL