Khớp háng đóng vai trò quan trọng trong việc vận động, di chuyển của cơ thể. Khi khớp háng bị tổn thương, nó có thể gây ra những cơn đau dai dẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
May mắn thay, phẫu thuật thay khớp háng đã trở thành một phương pháp điều trị hiệu quả, giúp cải thiện đáng kể chức năng khớp và giảm đau cho bệnh nhân. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để thực hiện phẫu thuật này. Vậy, khi nào cần chỉ định phẫu thuật thay khớp háng? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về vấn đề này.
Thoái hóa khớp háng
Thoái hóa khớp háng là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến phẫu thuật thay khớp háng, chiếm hơn 80% ca phẫu thuật này. Đây là tình trạng sụn khớp bị bào mòn theo thời gian do tuổi tác, chấn thương hoặc các yếu tố khác, dẫn đến đau nhức, cứng khớp và hạn chế vận động. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể cần chỉ định phẫu thuật thay khớp háng đối với thoái hóa khớp háng:
Đau nhức khớp háng nghiêm trọng:
- Cơn đau nhức dữ dội, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, dù đã sử dụng các biện pháp giảm đau như thuốc, vật lý trị liệu, tiêm khớp,… nhưng không hiệu quả.
- Đau nhức dai dẳng, ảnh hưởng đến giấc ngủ.
- Khó khăn khi đi lại, leo cầu thang, đứng lên ngồi xuống,…
Cứng khớp háng:
- Khó khăn khi vận động khớp háng, hạn chế khả năng di chuyển.
- Mất khả năng xoay khớp háng.
- Bị gù người do hạn chế vận động khớp háng.
Hạn chế vận động do thoái hóa khớp háng:
- Không thể đi lại bình thường.
- Cần sử dụng nạng, gậy hoặc xe lăn để hỗ trợ di chuyển.
- Không thể thực hiện các hoạt động thể thao hoặc các hoạt động đòi hỏi vận động mạnh.
X-quang khớp háng cho thấy tình trạng thoái hóa khớp nặng:
- Sụn khớp bị bào mòn nhiều, hở sụn khớp.
- Chỏm xương đùi và ổ cối bị biến dạng.
- Có hình thành gai xương.
Các trường hợp khác:
- Thoái hóa khớp háng kèm theo các bệnh lý khác như viêm khớp dạng thấp, loãng xương,…
- Bệnh nhân có nguy cơ cao ngã do thoái hóa khớp háng.
- Bệnh nhân mong muốn cải thiện chất lượng cuộc sống.
Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn ảnh hưởng đến nhiều khớp trong cơ thể, bao gồm cả khớp háng. Bệnh gây ra tình trạng viêm và sưng tấy ở khớp, dẫn đến bào mòn sụn khớp, tổn thương các cấu trúc khác trong khớp và biến dạng khớp. Phẫu thuật thay khớp háng có thể được xem xét cho bệnh nhân trong những trường hợp sau:
- Đau nhức khớp háng dữ dội và dai dẳng: Bệnh nhân có thể bị đau nhức liên tục, kể cả khi nghỉ ngơi hoặc ban đêm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
- Cứng khớp háng nặng: Bệnh nhân gặp khó khăn trong việc cử động khớp háng, hạn chế các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như đi lại, đứng lên, ngồi xuống, lên xuống cầu thang.
- Hạn chế vận động do biến dạng khớp: Khớp háng bị biến dạng, cong vẹo, ảnh hưởng đến khả năng vận động của bệnh nhân.
Hoại tử vô mạch chỏm xương đùi
Hoại tử vô mạch chỏm xương đùi là một bệnh lý nghiêm trọng ảnh hưởng đến khớp háng, gây ra tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng chỏm xương đùi, dẫn đến tổn thương và sụp đổ khớp. Bệnh có thể gây ra những cơn đau nhức dữ dội, cứng khớp và hạn chế vận động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Phẫu thuật thay khớp háng có thể được xem xét cho bệnh nhân trong những trường hợp sau:
- Đau nhức khớp háng dữ dội và dai dẳng: Bệnh nhân có thể bị đau nhức liên tục, kể cả khi nghỉ ngơi hoặc ban đêm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
- Cứng khớp háng nặng: Bệnh nhân gặp khó khăn trong việc cử động khớp háng, hạn chế các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như đi lại, đứng lên, ngồi xuống, lên xuống cầu thang.
- Hạn chế vận động do biến dạng khớp: Khớp háng bị biến dạng, cong vẹo, ảnh hưởng đến khả năng vận động của bệnh nhân.
- Sụp đổ chỏm xương đùi: Chỏm xương đùi bị tổn thương nặng, sụp đổ và không thể phục hồi chức năng.
- Các phương pháp điều trị khác không hiệu quả: Bệnh nhân đã được điều trị bằng các phương pháp bảo tồn như thuốc giảm đau, chống viêm, vật lý trị liệu,… nhưng không đạt hiệu quả hoặc có tác dụng phụ không mong muốn.
Gãy cổ xương đùi
Gãy cổ xương đùi là một chấn thương thường gặp ở người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau tuổi mãn kinh, do loãng xương. Chấn thương này có thể xảy ra do té ngã hoặc các tai nạn khác, gây ra gãy vỡ phần đầu của xương đùi (cổ xương đùi) tại vị trí khớp háng. Phẫu thuật thay khớp háng có thể được xem xét cho bệnh nhân gãy cổ xương đùi trong những trường hợp sau:
- Gãy cổ xương đùi không thể liền tự nhiên: Gãy cổ xương đùi ở người cao tuổi thường khó liền do thiếu máu nuôi dưỡng và chất lượng xương kém.
- Gãy cổ xương đùi di lệch: Khi các mảnh xương gãy bị di lệch nhiều, không thể khôi phục vị trí giải phẫu ban đầu bằng nẹp hoặc bó bột.
- Bệnh nhân có nguy cơ cao bị biến chứng do gãy cổ xương đùi: Nguy cơ biến chứng bao gồm: hoại tử chỏm xương đùi, nhiễm trùng khớp háng, loét da do tì đè, thuyên tắc phổi,…
- Bệnh nhân có nhu cầu vận động cao: Bệnh nhân trẻ tuổi, hoạt động nhiều hoặc có nhu cầu vận động cao sau khi bình phục.
Chấn thương khớp háng
Chấn thương khớp háng nặng có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho sụn khớp, dây chằng, ổ khớp và các cấu trúc khác trong khớp, dẫn đến đau nhức dữ dội, cứng khớp, hạn chế vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Phẫu thuật có thể được xem xét cho bệnh nhân trong những trường hợp chấn thương khớp háng sau:
- Trật khớp háng: Trật khớp háng xảy ra khi chỏm xương đùi bị đẩy ra khỏi ổ khớp, gây tổn thương sụn khớp, dây chằng và các cấu trúc khác trong khớp.
- Gãy vỡ ổ khớp háng: Gãy vỡ ổ khớp háng thường do chấn thương mạnh, gây tổn thương nghiêm trọng đến cấu trúc ổ khớp.
- Tổn thương dây chằng khớp háng nghiêm trọng: Dây chằng bị rách hoặc đứt hoàn toàn, không thể phục hồi bằng các phương pháp bảo tồn.
- Thoái hóa khớp háng do chấn thương: Chấn thương khớp háng nặng có thể dẫn đến thoái hóa sụn khớp sớm hơn, gây đau nhức, cứng khớp và hạn chế vận động.
- Các phương pháp điều trị khác không hiệu quả: Bệnh nhân đã được điều trị bằng các phương pháp bảo tồn như bó bột, nẹp khớp, vật lý trị liệu,… nhưng không đạt hiệu quả hoặc có tác dụng phụ không mong muốn.
Các yếu tố cần cân nhắc khi chỉ định phẫu thuật thay khớp háng
Việc quyết định phẫu thuật thay khớp háng là một quyết định quan trọng, cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là một số yếu tố chính cần được xem xét:
Tuổi tác và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân:
- Tuổi tác: Tuổi tác là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc. Phẫu thuật thay khớp háng thường được chỉ định cho bệnh nhân trên 60 tuổi. Tuy nhiên, ở những bệnh nhân trẻ tuổi hơn, nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả và bệnh nhân có nhu cầu vận động cao, phẫu thuật thay khớp háng cũng có thể được xem xét.
- Sức khỏe tổng thể: Bệnh nhân cần có sức khỏe tổng thể tốt để có thể chịu đựng được ca phẫu thuật và quá trình phục hồi sau mổ. Các bệnh lý nền như tim mạch, hô hấp, tiểu đường,… cần được kiểm soát tốt trước khi phẫu thuật.
Mức độ nghiêm trọng của bệnh lý khớp háng:
- Mức độ đau nhức: Bệnh nhân có bị đau nhức khớp háng dữ dội và dai dẳng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và chất lượng cuộc sống hay không?
- Hạn chế vận động: Bệnh nhân có bị hạn chế vận động do cứng khớp, biến dạng khớp hay không?
- Tổn thương khớp: Mức độ tổn thương sụn khớp, ổ khớp và các cấu trúc khác trong khớp như thế nào?
- X-quang và các chẩn đoán hình ảnh khác: X-quang và các chẩn đoán hình ảnh khác có thể giúp đánh giá mức độ tổn thương khớp háng một cách chính xác.
Các phương pháp điều trị khác đã được thử nhưng không hiệu quả:
- Thuốc giảm đau và chống viêm: Bệnh nhân đã được sử dụng thuốc giảm đau và chống viêm nhưng không đạt hiệu quả?
- Vật lý trị liệu: Bệnh nhân đã được thực hiện vật lý trị liệu nhưng không cải thiện tình trạng bệnh?
- Tiêm corticosteroid: Bệnh nhân đã được tiêm corticosteroid nhưng không mang lại hiệu quả lâu dài?
Mong muốn và nguyện vọng của bệnh nhân:
- Mong muốn của bệnh nhân: Bệnh nhân có mong muốn cải thiện tình trạng bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống bằng cách phẫu thuật thay khớp háng hay không?
- Nguyện vọng của bệnh nhân: Bệnh nhân có hiểu rõ về các nguy cơ, biến chứng và thời gian hồi phục sau phẫu thuật hay không?
- Bác sĩ sẽ cân nhắc tất cả các yếu tố trên đây để đưa ra quyết định phẫu thuật thay khớp háng phù hợp nhất cho từng bệnh nhân.
Phẫu thuật thay khớp háng là một phẫu thuật lớn, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng của cả bác sĩ và bệnh nhân. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về các trường hợp cần chỉ định phẫu thuật thay khớp háng. Nếu bạn đang gặp phải những vấn đề về khớp háng, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn cụ thể.
Có thể bạn quan tâm: Phẫu thuật thay khớp háng có những loại nào?
Quý vị và các bạn quan tâm có thể tham gia các nền tảng để cập nhật và trao đổi thêm những thông tin – tình trạng sức khỏe cùng cộng đồng và bác sĩ chuyên khoa tại.
- Youtube: Youtube.com/@KhoecungBSVu
- Facebook Page: FB.com/groups/395429545431166
